Η ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ ΤΟΥ 1828-1940

       Με τη δολοφονία του Καποδίστρια, απλώθηκε σ’ όλη την Ελλάδα η διχόνοια. Οι αντεκδικήσεις έδιναν κι έπαιρναν. Οι ληστείες, οι αρπαγές, οι δολοφονίες οργίαζαν. Στα ορεινά, την Ευρυτανία και τ’ Άγραφα, η κατάσταση ήταν απερίγραπτη. Οι χωρικοί, που είχαν ελπίσει ότι ο ερχομός του Όθωνα θα διόρθωνε την κατάσταση και θάβρισκαν ησυχία, γρήγορα απογοητεύτηκαν.
       Ο Όθωνας, με το ανακτοβούλιό του και με τους 4.000 μισθοφόρους Βαυαρούς που έφερε μαζί του, παραμέρισαν και καταδίωξαν τους Έλληνες αγωνιστές, έδωσαν αξιώματα σε ξένους, αυλοκόλακες, απόλεμους, κοτσαμπάσηδες και χιλιοπροσκυνημένους καπετανέους.

       Οι αγωνιστές, οι κατατσακισμένοι από την πολύχρονη πολεμική περιπέτεια, οι άστεγοι, οι ακτήμονες, οι πεινασμένοι, τα ορφανά, οι χήρες δεν έβρισκαν πουθενά προστασία. (Ο Κολοκοτρώνης κι ο Πλαπούτας φυλακίζονταν, ενώ ο Νικηταράς ζητιάνευε για να ζήσει). Τα κτήματα των Τούρκων, φρόντισαν και τ’ "αγόρασαν", με τα γνωστά "χοτζέτια", επιτήδειοι και παραλήδες οπλαρχηγοί και προύχοντες. Κι’ ο λαός, σκλάβος πρώτα στων Τούρκων τα τσιφλίκια, συνέχιζε τώρα την ίδια ζωή στα τσιφλίκια των Ελλήνων.
       Οι Κοντογιανναίοι όριζαν όλο το συγκρότημα των χωριών και των βουνών από τη Σπερχειάδα (Αγά τότε) ως τον Άγ. Νικόλαο Καρπενησίου (Λάσπη), - χωράφια, βοσκές, δάση πυκνά. Ο Μαλαμούλης στην Ευρυτανία όριζε μεγάλες εκτάσεις, βοσκές, δάση στου Κύφου ο Χριστοδουλιάς, ο Κωσταράς στη Νεράιδα κι άλλοι. Κάθε φτωχός αγρότης, κάθε αγωνιστής αδικημένος, που διαμαρτύρονταν, γνώριζε τον κατατρεγμό απ’ τους Βαυαρούς και τους κοτσαμπάσηδες. Μάλιστα, μια σοβαρή αιτία της ληστοκρατίας ήταν κι ο κατατρεγμός που έσπρωχνε στα άκρα τους αδικημένους.
Ακολούθησε το αποτυχημένο αντιοθωνικό κίνημα (1833), από οπλαρχηγούς και άλλους δυσαρεστημένους με τον Όθωνα. Στην περιοχή μας, μάχες έγιναν στις Κορυσχάδες, το Μικρό Χωριό, το Μαραθιά και τη γέφυρα της Τατάρνας.
       Αυτό κράτησε τρία χρόνια μέχρι να διαλυθούν οι στασιαστές, να πάρουν αμνηστία και να ικανοποιηθούν πολλά από τα αιτήματά τους.
       Αγωνιστές πήραν βαθμούς κι οι οικογένειες των θυμάτων κάποιες συντάξεις. Η "Ληστοκρατία" και οι λεηλασίες (το "διαγούμισμα"), όμως δεν σταμάτησαν. Τα χωριά και το Καρπενήσι, ήταν εκτεθειμένα στις ληστρικές επιδρομές απ’ τα παλιά χρόνια. Δράστες σ’ αυτές τις επιχειρήσεις ήταν παλιότερα οι Τούρκοι αξιωματούχοι, οι φορατζήδες (που ενεργούσαν για λογαριασμό των Τούρκων) και με εντολή των κοτσαμπάσηδων, οι Τουρκαρβανίτες αλλά και Ρωμιοί, που έβρισκαν αυτό τον εύκολο τρόπο να τα "κονομάνε".
       Επίσης, με την απελευθέρωση και τον καθορισμό των συνόρων, σε μικρή απόσταση από τα ακραία χωριά της Ευρυτανίας (Φουρνά, Κλειτσός, Πετράλωνα, Χόχλια, Αραχοβίτσα, Αγ. Χαράλαμπος, Αγία Τριάδα κλπ.), άτακτοι Τούρκοι ληστές και διάφοροι φυγόδικοι μπαινόβγαιναν, λήστευαν, σκότωναν κι αιχμαλώτιζαν. Επέστρεφαν στην τουρκοκρατούμενη Θεσσαλία, λήστευαν και ξαναπερνούσαν τα σύνορα προς τα εδώ.
       Ο λαός των χωριών, κουρασμένος από την περιπέτεια της σκλαβιάς κι αποκαμωμένος απ’ τις θυσίες της Επανάστασης, βρίσκονταν σε δεινή θέση. Έβλεπε με τρόμο τούτα τα γεγονότα που αναστάτωναν τη ζωή του και του στοίχιζαν ακριβά. Αναγκάζονταν να καλοπαίρνει και τους ληστές αλλά και τις καταδιωχτικές αρχές, για να γλιτώνει απ’ την αγριότητα, τις λεηλασίες και τις αντεκδικήσεις.
       Τον Απρίλιο του 1897, έχουμε και τον άτυχο πόλεμο, που επιχείρησε ο ελληνικός στρατός επιτιθέμενος κατά των Τούρκων στη Β. Θεσσαλία. Υποχώρησε όμως άτακτα και η τουρκική αντεπίθεση σταμάτησε ύστερα από επέμβαση της Ρωσίας.
        Οι Τούρκοι ξέσπασαν σε λεηλασίες και καταστροφές στη Θεσσαλία, αναγκάζοντας πολλούς Έλληνες κατοίκους των γειτονικών χωριών να εκπατριστούν, καταλήγοντας στις ελεύθερες παραμεθόριες περιφέρειες, όπως ήταν τα χωριά της Ευρυτανίας.

2 σχόλια: