ΑΓΑΛΜΑΤΙΟ ΔΙΟΝΥΣΟΥ ΣΤΗ ΧΟΧΛΙΑ

Υλικό: Xαλκός
Ύψος: 0,47μ.
Προέλευση: Χόχλια Ευρυτανίας
Αρ. ευρ.: Χ 15209
Χώρος έκθεσης: ισόγειο, αίθουσα 38, προθήκη 44
Χρονολόγηση: Μέσα του 2ου αι. π.Χ.

Ο Διόνυσος ήταν γιός του Διός και της Σεμέλης. Αν και θεός της χαράς του συμποσίου, είχε και χθόνιες ιδιότητες. Πομπές, δραματικοί αγώνες και μυστήρια αποτελούσαν εκφράσεις της λατρείας του.
Ο προστάτης του οίνου και της βλάστησης παριστάνεται ως ένας νεαρός βοσκός ή οδοιπόρος. Δεν αποτελεί τον συνηθέστερο τρόπο απεικόνισης του μυριόμορφου θεού. Τα σύμβολα, τα οποία κρατούσε στα χέρια του, διευκόλυναν την άμεση ταύτιση. Το έργο είναι φυσιοκρατικό και χαριτωμένο, χάρις στον άνετο χιασμό των κινήσεων και την ωραιότητα της μορφής.

Κρίνοντας από ανάλογα έργα της μεγάλης πλαστικής, από τα οποία έχει επηρεασθεί ο καλλιτέχνης, ο θεός κρατούσε στο δεξί χέρι μάλλον κάνθαρο (=καρχήσιον, ένα χαρακτηριστικό ποτήρι του πότου) και στη σφιγμένη αριστερή παλάμη θύρσο (ράβδο των ακολούθων του τυλιγμένη με κισσόφυλλα και αμπελόφυλλα και κουκουνάρι στην κορυφή). Φορεί στο κεφάλι στεφάνι με κισσόφυλλα, δεμένο πίσω με κόμπο (ηράκλειον άμμα), και στα πόδια ψηλά υποδήματα (ανδρομίδες). Επάνω από τον βραχύ χιτώνα έχει ζώσει δέρμα ελαφιού (νεβρίδα). Ο τρόπος, με τον οποίο έχει δεθεί η ζώνη, θυμίζει θωρακοφόρους ανδριάντες των ύστερων ελληνιστικών-ρωμαϊκών χρόνων.

ΑΓΑΛΜΑΤΙΟ ΔΙΟΝΥΣΟΥ

Το αγαλμάτιο παραδόθηκε το 1936 και δηλώθηκε ως τόπος εύρεσής του η θέση Χόχλια Ευρυτανίας (βορείως του Καρπενησίου). Κατά μία άποψη έχει αποσπασθεί από μεγάλο αιτωλικό ιερό, όπου είχε προσφερθεί ως ανάθημα. Κατά τους ύστερους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς αυτοκρατορικούς χρόνους – και σε αντίθεση με την προηγούμενη πρακτική- αγαλμάτια αυτού του είδους και διαστάσεων κοσμούσαν τις αυλές και τους κήπους οικιών για λατρευτικούς αλλά και αμιγώς αισθητικούς λόγους.
Τα χέρια της μορφής έχουν χυτευθεί χωριστά από τον κορμό. Από τεχνολογική άποψη, θεωρείται ένα από τα πρωιμότερα παραδείγματα αυτής της κατασκευαστικής πρακτικής, η οποία έγινε ιδιαιτέρως δημοφιλής κατά τους ρωμαϊκούς αυτοκρατορικούς χρόνους.



Bιβλιογραφία: Σ. Καρούζου, ''Eine Bronzestatuette des Dionysos aus Aitolien'', Wandlungen: Studien zur antiken und neuern Kunst, Ernst Homann-Wedeking gewidmet, (Waldassen-Bayern 1975) σσ. 205-216· R. Thomas, I (Darmstadt 1992) σσ. 128-129· H.F. Sharpe, From hieron and oikos: The religious and secular use of Hellenistic and Greek Imperial bronze statuettes (διδ. διατρ. Πανεπιστήμιο Ιndiana, 2006) σσ. 165, 247-248.

ΠΗΓΗ